اوتیسم یک نوع اختلال عصبی رشدی مغزی محسوب می شود که توسط اختلالات مهارت های اجتماعی، ارتباطات و همچنین رفتارهای تکراری و ویژه تقسیم می گردد. اختلالات طیف اوتیسم دارای خصوصیات رفتاری و رشدی است. وجه تمایز عمده ی این طیف از سایر اختلالات دیگر آسیب به سه جنبه ی زیر می باشد؛
- تعامل اجتماعی
- ارتباط
- الگوی رفتاری تکرای و کلیشه ای
درسیستم تشخیص گذاری تاکید شده که علائم اختلالات طیف اوتیسم در طول حیاط فرد تغییر نموده و اختلالات رفتاری فرد مبتلا دارای طیف خفیف تا شدید می باشد(در تمام طول زندگی فرد، اتیسم همراه اوست). بروز علائم اختلال اوتیسم قبل از سن 3 سالگی کودک رخ داده و بیشتر قسمت های مغزی تحت تاثیر اوتیسم، دچار اسیب می شوند ولی نحوه رخ دادن آن تاکنون مشخص نشده است.
علل احتمالی اختلال اتیسم
عوامل ژنتیکی بر بروز این اختلال تاثیر داشته و تقابل بین ژنی (گروهی از ژن ها) و جهش های ژنی از جمله این عوامل محسوب میشوند همچنین در موارد نادری نیز این اختلال در اثر آسیب هایی که در دوره رشد رخ میدهد، ایجاد میگردد. از این عوامل میتوان به فلزات سنگین موجود در جو، آلودگی های محیطی و استفاده از حشره کشها اشاره کرد. درگذشته نظریه ای مطرح شد که واکسن های دوران کودکی نیز در ابتلا به این اختلال تاثیر دارند که تاکنون به دلیل نبود شواهد کافی رد شده است. والدین حتما باید در دوسال ابتدایی زندگی کودک به علائم و شواهد رفتاری او دقت کنند.
شیوع
درآپریل 2018 میزان شیوع اوتیسم را یک نفر در هر 59 نفر و یک نفر در هر37 پسر و یک نفر در هر 151 دختر متولد شده اعلام نمود. شواهد نشان دهنده پیشرفت سریع اختلال طیف اوتیسم است و به احتمال فراوان در آینده باید منتظر آمارهای ناگوارتری باشیم. که دلیل آن می تواند آگاهی جمعیت انسانی از اوتیسم و نوع ارزیابی های انجام شده، فاکتورهای خطرمحیطی، تغییرات ژنتیکی اجتماعی خاص باشد.
علائم اتیسم
خصوصیات ارتباطی:
- استفاده از رفتار برای بیان احساسات نقص و یا تاخیر رشدی گفتار پژواک گفته های دیگران
- فوری یا با تاخیر درجا زدن در یک موضوع تن و یا ریتم غیر عادی گفتار (پروزودی)
- نقص در شروع بیان نامناسب احساسات
- نقص دراشارات غیر کلامی ارتباطی
خصوصیات تعامل اجتماعی:
- ناتوانی در بازی های اجتماعی ساده
- اجتناب و یا کاربرد غیر عادی تماس چشمی
- حرکات غیرعادی چشم
- درک چهره ای غیرعادی
- نقص در بازی نمادین
- ناتوانی در تقلید
خصوصیت رفتاری
- بازی با اسباب بازی ها با یک شیوه عجیب وغریب
- بازی بدون ساختار و تکراری
- انجام حرکات بدنی تکراری
- پافشاری در برابر تغییر افراد و محیط
آسیب های حسی
- حساسیت بیش از حد یا کمتر از حد معمول در حواس بینایی شنیداری بویایی لمس و درد
- فعالیت بیش از حد بدنی یا انفعالی بودن بیش از حد
- ممکن است بغل کردن یا بوس کردن را خیلی دوست داشته باشند یا برعکس
دیگرموارد:رفتار های پرخاشگرانه،رفتار های خود تخریبی،مشکل زمانبندی خواب،تغذیه ناهنجار
اختلال اتیسم چیست؟
شخص درگیر این اختلال به سختی میتواند با دنیای بیرون ارتباط برقرار کند حتی در برخی موارد شخص رفتار ازاردهنده و پرخاشگرانه از خود نشان می دهد .حرکات تکراری (دست زدن،پریدن) و پاسخ های غیر طبیعی به دیگران، وابستگی به اشیا و مقاومت در برابر تغییرات ناگهانی از دیگر علائم قابل مشاهده در افراد مبتلا به اوتیسم است. همچنین ممکن است فرد مبتلا به اوتیسم، درحواس 5 گانه حساسیت های غیر طبیعی داشته باشد.
درمان اختلال اتیسم
تا به امروز روش درمانی قطعی برای رفع اختلال اوتیسم پیدا نشده است. توانبخشی یکی از روش های بسیار کارآمد به شمار میرود. برای ارائه سرویس درمانی به کودک مبتلا به اوتیسم باید به موارد زیر حتما توجه نمود:
- معاینه کودک حتما توسط فوق تخصص روانپزشکی اطفال و متخصص مغز و اعصاب صورت گیرد.
- خدمات گفتار درمانی و کار درمانی باید به صورت روزانه برای کودک فراهم گردد.
- درمان اختلال اتیسم آموزش روش های درست تقویت و مهارت های ارتباطی کودک برای والدین و مربی ضروری است.
- رویکرد های مختلفی جهت درمان و آموزش کودکان اوتیستیک توسط تیم تخصصی توانبخشی مورد استفاده قرار می گیرند. که برخی از آن ها در زیر آمده:
ABA
PRT
Sunrise
TEACCH
PECS
